Mesleki Rehberlik
- Meslek seçimi neden önemlidir?
- Neden bir işte çalışırız?
- Meslek seçiminde göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?
- Meslek gelişime katkısı olan çalışmalar nelerdir?
Meslek seçimi neden önemlidir?
Meslek seçimi, yaşamımızda aldığımız önemli kararlardan biridir. Günümüzün büyük bir bölümünün iş ortamında ve işe yönelik faaliyetlerle geçtiğini düşünürsek, meslek seçiminin ne kadar önemli bir karar olduğunu daha iyi anlayabiliriz. Meslek seçimi sadece ne iş yapılacağı ile değil aynı zamanda nasıl bir yaşam sürüleceği ile de ilgilidir. Bireyin seçtiği meslek gelecekteki yaşam standardını, tarzını ve sosyal yaşantılarını belirleyici bir rol oynamaktadır. Mesleğe adım attıktan sonraki yaşam, genellikle, seçilen meslek çevresinde gelişir. İleriki dönemlerde meslek ya da iş değiştirme şansımız olsa da, ülkemiz koşulları, bireysel kabullenmişlik ya da riski göze alamama gibi nedenlerle bu iş değiştirme alternatifini kullanan kişi sayısı oldukça azdır. Bu nedenle meslek seçimi ile ilgili vereceğimiz karar bir anlamda geleceğimizle ilgili vereceğimiz önemli bir karardır. Yaşamın ilk dönemlerinden başlayarak aile, okul ve çevre ile yapılacak çalışmalarla bireyin kendisine en uygun mesleği seçmesine yardımcı olunmalıdır. Doğru kararlar mutlu ve istendik bir yaşam demektir.
Neden bir işte çalışırız?
Bir meslek seçmemizin ve bir işte çalışmamızın pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Meslek seçimi, yaşamımızda aldığımız önemli kararlardan biridir. Günümüzün büyük bir bölümünün iş ortamında ve işe yönelik faaliyetlerle geçtiğini düşünürsek, meslek seçiminin ne kadar önemli bir karar olduğunu daha iyi anlayabiliriz. Meslek seçimi sadece ne iş yapılacağı ile değil aynı zamanda nasıl bir yaşam sürüleceği ile de ilgilidir. Bireyin seçtiği meslek gelecekteki yaşam standardını, tarzını ve sosyal yaşantılarını belirleyici bir rol oynamaktadır. Mesleğe adım attıktan sonraki yaşam, genellikle, seçilen meslek çevresinde gelişir. İleriki dönemlerde meslek ya da iş değiştirme şansımız olsa da, ülkemiz koşulları, bireysel kabullenmişlik ya da riski göze alamama gibi nedenlerle bu iş değiştirme alternatifini kullanan kişi sayısı oldukça azdır. Bu nedenle meslek seçimi ile ilgili vereceğimiz karar bir anlamda geleceğimizle ilgili vereceğimiz önemli bir karardır. Yaşamın ilk dönemlerinden başlayarak aile, okul ve çevre ile yapılacak çalışmalarla bireyin kendisine en uygun mesleği seçmesine yardımcı olunmalıdır. Doğru kararlar mutlu ve istendik bir yaşam demektir.
Neden bir işte çalışırız?
Bir meslek seçmemizin ve bir işte çalışmamızın pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Yaşamımızı sürdürebilmek için gerekli geliri kazanmak için.
- Kişisel gelişimimiz için.
- Bireysel kimliğe sahip olmak için.
- Toplumda statü elde etmek için.
- Sosyal ilişkilerde bulunmak için.
- Mutlu ve başarılı bir yaşam sürmek için.
Meslek seçiminde göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?
a. Mesleğimizi seçerken, yapmaktan hoşlandığımız etkinlikleri ve bulunmayı tercih ettiğimiz ortamları düşünmeliyiz.
a. Mesleğimizi seçerken, yapmaktan hoşlandığımız etkinlikleri ve bulunmayı tercih ettiğimiz ortamları düşünmeliyiz.
- İnsanlarla yüzyüze çalışmak mı istersiniz?
- Makineler ve araçlarla mı çalışmak istersiniz?
- Kapalı ortamlarda, masa başında mı çalışmak istersiniz?
- Yalnız başınıza mı çalışmak istersiniz?
- Hareketli ya da sakin bir işte mi çalışmak istersiniz?
- Yoksa açık havada çalışmak mı sizi mutlu eder?
b. Mesleğimizi seçerken, ilgilerimizi, yapabildiklerimizi ve bir meslekte önemli gördüğümüz durumları göz önünde bulundurmalıyız. Bu süreçte seçeceğimiz mesleğin ne tür bir eğitim gerektirdiği ve iş bulma fırsatlarını da göz önünde bulundurmalıyız.
c. Mesleki hedeflerimizi belirlerken ve çevremizdeki fırsatları değerlendirirken, hobilerinizi, katıldığınız eğitim etkinliklerini, kursları vb. konuları göz önünde bulundurmanız gerekir.

Meslek gelişime katkısı olan çalışmalar nelerdir?
a. Gönüllü Çalışma
Gönüllü çalışma yapmak, ilgi duyduğumuz bir alanda karşılık beklemeden çalışmaktır.
Bu çalışmalar hem bireysel gelişimimize, hem de topluma katkı sağlar.
Pek çok alanda, ulusal ve uluslar arası sivil toplum kuruluşlarında gönüllü çalışmalara katılabilmek mümkündür.
Gönüllü çalışmalar yeteneklerinizin farkına varmanızı sağlar.
Gönüllü çalışmalar farklı insanlarla tanışmanızı ve iletişim ağınızı geliştirmenizi sağlar. Bu iletişim ağı iş hayatında size katkı sağlayabilir.
Bir işte çalışmanın, bir projede yer almanın ne anlama geldiğini öğrenebilirsiniz. Çalışma koşulları hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Gönüllü çalışma sayesinde kendinizi keşfedebilirsiniz. Örneğin, ekip çalışmasına yatkın olup olmadığınızı değerlendirebilirsiniz.
İş hayatında bir sorunla karşılaştığınızda farklı çözüm yolları geliştirirsiniz.
Kendinizi geliştirmek için yeni fırsatlar yakalayabilirsiniz.
b. İş deneyimi
İş deneyimi hayatımız boyunca, her hangi bir zaman diliminde ve herhangi bir alanda yaptığımız tam zamanlı ya da yarı zamanlı (part time) çalışmalar olabilir.
Yaz tatillerinde yapılan sezonluk işler, bir restoranda yarı zamanlı çalışmak, bir ustanın yanında çıraklık yapmak, bilimsel bir projeye katılmak, gönüllü çalışmalar yapmak, okulunuzun kütüphanesinde ya da bilgisayar laboratuarında çalışmak birer iş deneyimi olarak mesleki gelişiminize ve meslek seçme sürecinize katkı sağlayabilir.
c. Transfer edilebilir beceriler
Bir alanda öğrenilen bilgi ve becerilerin başka alanlarda da kullanılabilir olmasıdır. Transfer edilebilir becerileriniz ne kadar fazla olursa okulda ve iş yaşamınızda o kadar başarılı olursunuz. Bu beceriler çok yönlü olmanızı ve size verilen görevleri kendinize en uygun yöntemlerle yapmanızı sağlar. Sahip olduğunuz bu beceriler birçok kişinin aynı işi yaptığı bir ortamda farklı olmanızı sağlayabilir.
c. Mesleki hedeflerimizi belirlerken ve çevremizdeki fırsatları değerlendirirken, hobilerinizi, katıldığınız eğitim etkinliklerini, kursları vb. konuları göz önünde bulundurmanız gerekir.

Meslek gelişime katkısı olan çalışmalar nelerdir?
a. Gönüllü Çalışma
Gönüllü çalışma yapmak, ilgi duyduğumuz bir alanda karşılık beklemeden çalışmaktır.
Bu çalışmalar hem bireysel gelişimimize, hem de topluma katkı sağlar.
Pek çok alanda, ulusal ve uluslar arası sivil toplum kuruluşlarında gönüllü çalışmalara katılabilmek mümkündür.
Gönüllü çalışmalar yeteneklerinizin farkına varmanızı sağlar.
Gönüllü çalışmalar farklı insanlarla tanışmanızı ve iletişim ağınızı geliştirmenizi sağlar. Bu iletişim ağı iş hayatında size katkı sağlayabilir.
Bir işte çalışmanın, bir projede yer almanın ne anlama geldiğini öğrenebilirsiniz. Çalışma koşulları hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Gönüllü çalışma sayesinde kendinizi keşfedebilirsiniz. Örneğin, ekip çalışmasına yatkın olup olmadığınızı değerlendirebilirsiniz.
İş hayatında bir sorunla karşılaştığınızda farklı çözüm yolları geliştirirsiniz.
Kendinizi geliştirmek için yeni fırsatlar yakalayabilirsiniz.
b. İş deneyimi
İş deneyimi hayatımız boyunca, her hangi bir zaman diliminde ve herhangi bir alanda yaptığımız tam zamanlı ya da yarı zamanlı (part time) çalışmalar olabilir.
Yaz tatillerinde yapılan sezonluk işler, bir restoranda yarı zamanlı çalışmak, bir ustanın yanında çıraklık yapmak, bilimsel bir projeye katılmak, gönüllü çalışmalar yapmak, okulunuzun kütüphanesinde ya da bilgisayar laboratuarında çalışmak birer iş deneyimi olarak mesleki gelişiminize ve meslek seçme sürecinize katkı sağlayabilir.
c. Transfer edilebilir beceriler
Bir alanda öğrenilen bilgi ve becerilerin başka alanlarda da kullanılabilir olmasıdır. Transfer edilebilir becerileriniz ne kadar fazla olursa okulda ve iş yaşamınızda o kadar başarılı olursunuz. Bu beceriler çok yönlü olmanızı ve size verilen görevleri kendinize en uygun yöntemlerle yapmanızı sağlar. Sahip olduğunuz bu beceriler birçok kişinin aynı işi yaptığı bir ortamda farklı olmanızı sağlayabilir.
Ayrıntılar için Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi'ni takip edebilirsiniz.